Toen ik nog aan de universiteit theologie studeerde, vroeg ik eens aan mijn grootmoeder wat zij het mooiste christelijke feest vond. Haar antwoord luidde: “Kerstmis”. Als we hadden deelgenomen aan een quiz, dan hadden we op dat moment de hoofdprijs aan ons zien voorbijgaan. De theologische streber in mij wist natuurlijk dat Pasen, Christus’ Verrijzenis, het juiste antwoord was. Maar toen vertelde mijn bomma waarom ze voor Kerstmis koos, en elk jaar wanneer Kerst nadert moet ik denken aan wat ze mij toen zei. Ze zei: “Kerstmis is het mooiste feest, want dan vieren we een geboorte”. Het is het antwoord van een moeder, grootmoeder, en intussen overgrootmoeder. Het antwoord van iemand die zelf in haar buik het wonder heeft voelen groeien, iemand die weet wat het is om te leven in verwachting en in verlangen.

Kerstmis in coronatijden. Het oogt zo zielig. Zo triest. Er was geen familieliturgie gisteravond, geen gelegenheid om de kinderen extra bij het kerstgebeuren te betrekken. Het is niet wat we gehoopt hadden. Straks schuiven we aan voor de kerstmaaltijd, zij het in beperkte kring, en met een beetje een ingehouden adem.

Op wandeling met de jongste kleindochter vorderen we langzaam. Onder de vele herfstbladeren ontdekt ze voortdurend  bijzondere blaadjes en kleuren: een bruingeel eikenblaadje met een groen gebleven lob, een knalrood blaadje met oranje spikkels, een geel perkament-dun exemplaar waar doorheen ze een piepklein oranje blaadje ziet, enz.

Zij laat ons -ook letterlijk- stilstaan bij datgene waaraan wij achteloos voorbij gaan. Zij geeft aandacht en daardoor bestaansrecht aan het ongeziene en roept ons verlangen wakker naar die verloren verwondering.

Een van de veel voorkomende woorden in onze huidige samenleving is: “schaalvergroting”. Vooral in de economie is het een toverwoord geworden. Bedrijven worden deel van grote multinationals, de productie -en personeelskosten worden naar omlaag gedrukt, er is een politiek van tijdsbesparing en flexibiliteit, en navenant zijn de opbrengsten hoger. Ook banken worden steeds groter, weerspiegeld in hun mastodonten van gebouwen.

Op een avond, tijdens een gezellig samenzijn, besloten drie vrienden gelijkaardige levenservaringen te delen. De eerste was een tiental dagen op Antarctica geweest, een woestijn van ijs, een zee van schots en schoonheid, zoals hij het uitdrukte. Een verblindende witheid, zo ging hij tevreden verder. De tweede was geraakt door een verblijf in een zandwoestijn de week voordien. Een kleine windstoot volstond om zijn voetstappen uit te wissen. Kilometers lang niets dan zandkorrels, duinen die leken te bewegen als golven, dat alles badend in een persoonlijk gevoel van innerlijke vrede. De derde was net terug van een wandeltocht door een woestijn van stenen en stof. Hier en daar stond een boom, die in de meeste gevallen levenloos leek. Hij had op zijn kompas gelopen. Al vertellende ontdekten de drie vrienden dat hun woestijnen een gemeenschappelijke karaktertrek hadden: geen van hen had een volledig uitgestippelde weg gevolgd. Ze haalden herinneringen op aan uitgestrekte vlaktes van zand, stenen of ijs, maar niet aan wandelpaden of wegjes. En is dat overigens geen kenmerk van vele woestijnen?

Aan de vier zaligsprekingen die we zonet in het Evangelie volgens Lucas hebben gehoord, en die we ook gedeeltelijk bij Mattheüs terugvinden, zouden we nog een aantal andere kunnen toevoegen die elders in de evangeliën staan vermeld: “Gelukkig hij die aan mij geen aanstoot neemt”; “Gelukkig uw ogen omdat ze zien”; “Gelukkig uw oren omdat ze horen”; “Gelukkig de schoot die u gedragen heeft”; “Gelukkig die het Woord van God beluisteren”; “Gelukkig wie zijn maaltijd zal houden in het Rijk Gods”, en “Zalig zij die niet gezien hebben en toch tot geloof zijn gekomen”. Aan deze lijst kunnen we nog een dozijn zaligsprekingen toevoegen die zijn opgenomen in de verschillende brieven in het Nieuwe Testament. In het totaal beschikken we zo over een kleine dertig zaligsprekingen. Wat een goed nieuws!

Ben je ooit al eens zo diep onder de indruk geraakt van iemands levenswijze, dat je eigen leven een andere wending kreeg?  Weet je nog de vreugde én de ongerustheid die deze verandering met zich meebracht?   Herken je deze ervaring ? 

Toekomst voor de synodale weg ?

Hoe moet het verder met de kerkgemeenschap? We voelen meer dan ooit dat we voor een scheiding der wegen staan. De breuk met de nieuwe, jongere generaties is compleet. Dat roept allerlei vragen op. Is het wijs vast te houden, ondanks alles, aan de traditie of kunnen we beter radicaal nieuwe wegen uitproberen? De adventstijd daagt uit tot grondige reflectie. Hoe kunnen we ons instellen op de toekomst? Op wat komende is. Maar wat is komende?