Overweging bij Luc. 6,27-38

Wat hebben het Lucasevangelie en een Davidster met elkaar gemeen? Een Davidsster bestaat uit twee gelijkzijdige driehoeken die je met een beetje verbeelding kunt zien als twee piramides: één piramide met de basis stevig op de grond (‘top-down’) en één omgekeerde piramide (‘down-top’).  Als je Lucasevangelie en de Handelingen als één geheel beschouwt (daar zijn goede argumenten voor) dan kun je het ook beschouwen als een piramide die uiteindelijk omgekeerd wordt. In het begin van het Lucasevangelie wordt de piramide ‘top-down’ beschreven. Het begint bij keizer Augustus en de landvoogd van Syrië en het eindigt bij een pasgeboren kind in een verre uithoek van het Romeinse Rijk.  Helemaal onderaan die piramide zal een beweging ontstaan. Vanuit de uithoek van het Joodse land zal die ‘opgaan’ naar Jeruzalem en zich van daar uit verspreiden over de hele wereld tot in Rome, het machtige centrum van het keizerrijk. Deze wereld omgekeerd!

Jeremia 17, 5-8; 1 Kor 15, 12.1-20; Lc 6, 17.20-26

De zogeheten “veldrede” die we vandaag lezen is van de hand van de evangelist Lucas. Hij is ongemeen scherp. Vooral in de wee-spreuken klinkt bitterheid door. Alsof hij het onrecht rondom zich onverdraaglijk vindt. Wellicht delen wij de verontwaardiging om zoveel onrecht dat ook vandaag gulzig om zich heen grijpt. Wij herkennen die onvrede waarom Lucas zijn hart lucht. We voelen het ook in onszelf. Die bitterheid om zoveel onrecht kunnen we niet zomaar van ons afschudden. Het contrast met de zaligsprekingen die er aan voorgaan maakt het nog zoveel schrijnender. Het zijn de slachtoffers van een samenleving die zalig geprezen worden. De verontwaardiging van Lucas is begrijpelijk. En terecht.

Het lijkt idyllisch: een mooi groot meer, op de oever veel volk en enkele vissers bezig hun netten te spoelen. Jezus op een bootje spreekt de mensen toe. Een mooi tafereel als je geen weet hebt van het harde vissersleven en de grauwe armoede van die mensen. 

Zou het dan toch van alle tijden zijn dat de mensen die instaan voor onze voedselvoorziening in barre omstandigheden heel hard moeten werken? Soms zonder resultaat;  heel vaak onderbetaald en met bittere armoede tot gevolg.

Vissers, boeren en boerinnen, landarbeiders, fruitplukkers… hier en over de gehele wereld.

Het evangelieverhaal van vandaag gaat niet op die vraag in maar vertelt wel dat Petrus en de andere vissers zich een hele nacht afgetobd hadden zonder iets te vangen. Geen loon naar werken dus.

Liefde kent geen grenzen (Lc 4,21-30; 1 Kor 12,31-13,13) 

Het verhaal van vorige week over het eerste publieke optreden van Jezus in de synagoge van Nazareth krijgt vandaag een flinke staart.

Nadat Hij woorden van Jesaja had voorgelezen over de komende Messias, voegde Jezus eraan toe: “Vandaag is het Schriftwoord dat u gehoord hebt, in vervulling gegaan”.  Hier en daar fronsten een paar wenkbrauwen maar in het algemeen vonden de aanwezigen dat Hij, voor een eerste optreden, het vrij goed had gedaan.

Maar Hem op z’n woord geloven, doen ze niet. Dat Jesaja’s profetie ooit in vervulling zal gaan - god-weet-wanneer - dat zal wel waar zijn zeker… Maar dat die hier en nu in vervulling gaat, bij hen vandaag, in de persoon van stadsgenoot Jezus de timmerman...  dat kan er echt niet in. Jezus zou beter niet zo hoog van de toren blazen.

 "Het Schriftwoord dat jij zojuist hebt gehoord,  is vandaag in vervulling gegaan" (Lukas, 4, 21)

Beschouwingen over woord en waarheid bij een verknipt evangelie.

Opletten geblazen vandaag. Hoe zou je reageren wanneer je een belangrijke mededeling publiek bekend wil maken en je merkt dat er zwaar is geknipt in jouw betoog, dat een groot gedeelte van de inhoud – misschien zelfs het belangrijkste -  is weggelaten ? Om onduidelijke redenen knipt de liturgie vandaag de evangelielezing plots af aan vers Lukas 4, 21 “ Het Schriftwoord dat jij zojuist hebt gehoord is vandaag in vervulling gegaan”. Voor het zeer essentiële vervolg ( Lk. 4, 21-30 ) moet je onvermijdelijk de volgende zondag terugkomen, je geheugen opfrissen en het bovendien stellen zonder de rest van het geheel ( van Lk. 4, 31 tot 4, 44 ).

Zo ontstaat een verminkt Jezusbeeld waarin één klemtoon, in climax, overheerst : wat de profeet Jesaja heeft aangekondigd, komt vandaag in mij – Jezus – tot vervulling. Een uiterst krachtige opdracht die Jezus hier, als een belofte, in handen neemt. 

Homélie pour la profession solennelle du frère Anton Milh

Als hij thuiskomt na een dag werken of een tijd van vriendschap, rust onze broeder Anton graag uit op een kussen.  In het midden van een storm, slaapt Christus ook op een kussen.  Dat is een verrassend detail.  Wat als Jezus ons gewoon wilde leren hoe we moeten slapen?  Een verrassende hypothese op het eerste gezicht, maar niet zonder betekenis.   Inderdaad, om vredig in slaap te kunnen vallen, moeten wij vertrouwen hebben: vertrouwen in het leven dat wij over een paar uur weer wakker zullen worden, vertrouwen om een wereld van loslaten binnen te gaan waarin wij niets meer beheersen.  Zoals velen van ons ongetwijfeld al hebben ondervonden, is het niet altijd gemakkelijk om de slaap te vinden wanneer we worden overweldigd door angsten, wanneer we bang zijn, wanneer zorgen ons overspoelen.  In feite is het niet mogelijk voor ons om de slaap te vinden wanneer onze geest onrustig is.  Juist daarom komt Christus ons leren slapen, dat wil zeggen in het diepst van onze ziel begrijpen dat wij niets te vrezen hebben, dat het niet nodig is ons te laten overvallen door alle tegengestelde krachten die zich in ons roeren.

Het eerste teken

Veel teksten uit de Bijbel verwijzen naar elkaar of bevatten gelijkaardige beelden. Hierdoor gaan teksten resoneren. “Op de derde dag” doet een belletje rinkelen. In Genesis lezen we dat God op de derde dag het water onder de hemel naar één plaats liet stromen, zodat er droog land verscheen en er overal op aarde jong groen ontkiemde. Pasen is ook de derde dag. Op de derde dag gebeuren in Kana belangrijke dingen: Jezus maakt er een begin met de tekenen. Johannes noemt de mirakels van Jezus tekenen. Zoals een wegwijzer wijst een teken naar iets of iemand voorbij het teken. De tekenen die Jezus doet verwijzen naar Hem, naar wie Hij is en wie Hij wil zijn voor wie in Hem gelooft. Laten we daarom het verhaal als teken beluisteren.

Dit is ongetwijfeld één van de best bekende passages uit de Bijbel. Jezus die water in wijn verandert. Hij mag dat nog doen. Johannes is de enige evangelist die het verhaal vertelt. Het staat vooraan in zijn evangelie. Een soort ouverture. Er zijn  drie scharniermomenten die het verhaal voor ons ontsluiten.

Het eerste is het woord waarmee het verhaal begint. "Op de derde dag". Dat is niet de dinsdag of de woensdag (naargelang je begint te rekenen vanaf de zondag of de maandag). De derde dag is de dag van de beslissing. Dat is een manier van spreken die wel bekend is en gangbaar in de joodse wereld. Op de derde dag komt de bevrijding, de opstanding, de ommekeer.