31ste zondag door het jaar C

Auteur: Bernard de Cock
Datum: 30-10-2022
Liturgische tijd: Door het jaar
Liturgische jaar: C
Jaar: 2021-2022
Lezingen: Wijsh. 11, 22 -12, 2 | 2 Tess.1, 11 – 2, 2 | Lc. 19, 1-10

 

De meesten onder ons komen al lang niet meer tijdens het weekend naar de kerk, alleen omwille van de zondagsplicht. Het is een vrije keuze geworden. We komen hier samen om gesterkt te worden in ons geloof, om ons te laten inspireren door het woord van de Schrift, om even halt te houden in ons leven en te zoeken naar wat er echt toe doet. Wat ons daarbij samenbindt als gemeenschap, onze communio, is de levende aanwezigheid van de Heer in ons midden. Elke week worden hier ook teksten voorgelezen ter overweging of ter bemoediging, of verhalen waarin we onszelf kunnen herkennen, of spreuken van levenswijsheid. Vandaag hebben we weer geluk. De boodschap die ons vanuit de lezingen toewaait, doet deugd.

Neem nu de eerste lezing, uit het boek Wijsheid. Zij presenteert een Godsbeeld dat ons gelukkig kan maken; het gaat over een God die ons graag ziet, ons bevrijdt en ons optilt. Als je goed geluisterd hebt, wordt hier geen grootse en ingewikkelde theologische theorie gegeven over een Opperwezen. De schrijver van deze tekst spreekt niet over God, maar richt zich rechtstreeks tot God. De eerste lezing van vandaag is een staaltje van durven spreken. De mens durft God aan te spreken. Rechtstreeks, persoonlijk. Ja, God, we weten het: Gij overstijgt ons. Met andere woorden, Gij zijt almachtig, maar Ge gebruikt die almacht niet om ons klein te houden. Integendeel. Uw almacht is uw medelijden. ‘Gij ontfermt U over ons allen’. Wat zeg ik? Het is nog sterker: Gij zijt verliefd op ons, God. Op heel uw schepping zijt Ge verliefd. Gij kunt toch alleen maar liefhebben en laten bestaan wie Gij in het leven hebt gewenst. Daarom is uw mede-lijden met ons zo groot. En als er moet gestraft worden, dan doet Gij dat alleen uit liefde. Gij straft met mate opdat wij ons zouden keren naar U en daardoor diep gelukkig zijn. Zo zijt Gij ons aller meester in de pedagogie.

Heel die tekst toont een God die duidelijk ziet dat de mens fouten maakt, maar die tegelijkertijd weigert om de mens tot die fouten te herleiden. God kijkt verder en geeft ons telkens opnieuw de kans om een nieuwe start te maken Wij zijn groter dan onze fouten. Ik las daarover ergens een getuigenis dat mij diep getroffen heeft. Het gaat over een sociaal assistente die probeert dié ‘goddelijke’ pedagogie om te zetten in haar job. Ze werkt met verwaarloosde kinderen die door moeilijke en onaangepaste gezinssituaties al vlug uitgroeien tot kleine criminelen. Ze vertelt over Eddy, zo’n tienerjongen. Hij was vaak lastig en agressief, en werd daarom overal afgewezen – thuis, op school, op straat. Toen ze met hem sprak over de situatie en zijn eigen gedrag daarin, zei ze eens: 'Jongen toch, dat is maar zo'n klein stukje van jou.' En ze liet een kleine ruimte zien tussen duim en wijsvinger. En daarna met haar armen gespreid: 'Je bent nog zo veel meer!' Later vroeg hij steeds: 'Zeg dat nog eens, van dat kleine stukje en dat zo veel meer.'

Dat getuigenis gaat wonderwel samen met het verhaal van Zacheüs uit het evangelie. Net zoals de tienerjongen wordt Zacheüs maatschappelijk ‘scheef bekeken’. Hij is een rijke tollenaar, ja zelfs de hoofdambtenaar bij het tolwezen in Jericho. M.a.w. hij organiseert de heffing van de belastingen die de Romeinen aan het volk hebben opgelegd. Met dat belastinggeld betalen ze het leger dat het land bezet. Het volk betaalt dus zijn eigen bezetting. Cynischer kan het niet. Geen wonder dat de mensen zo iemand afwijzen, ja uitspuwen. Hij wordt beschouwd als een te mijden zondaar. Wat doet Zacheüs? Hij wil Jezus zien: wie is de man toch? Maar omdat hij klein van gestalte is, lukt hem dat niet. Er is te veel volk. Hij kruipt in een vijgenboom waarlangs Jezus moet passeren. Van daaruit kan hij alles goed volgen zonder zelf gezien te worden. Hij speelt immers op veilig, gezien zijn sociale positie. Maar dat is zonder Jezus gerekend. Jezus ziet hem wel degelijk, en nodigt zichzelf uit om bij hem thuis te gaan eten. De reactie van de omstaanders is navenant. Zij spreken schande over het feit dat Jezus bij zo iemand te gast is. Maar ze worden van repliek gediend. En dan blijkt dat Zacheüs nog de kwaadste niet is. De helft van zijn bezit geeft hij aan de armen en hij vergoedt ruimschoots degenen dier hij afgeperst heeft. Jezus prijst hem als een zoon van Abraham, die recht heeft op redding.

Wat kunnen we vandaag leren van dit verhaal? Ik wil één element centraal stellen, namelijk het belang van het zien, het omzien. Jezus merkt Zacheüs op, die zich voor de misprijzende blikken van anderen heeft weggestoken. Jezus ziet de mensen die verloren zijn. “Met die valt niks meer te doen, die is verloren. We hebben al zoveel geprobeerd, maar niets helpt nog.” Jezus kijkt met de ogen waar God mee naar zijn schepselen kijkt – zoals we zagen in de eerste lezing. In zijn gedrag en zijn manier van optreden openbaart Jezus ons de mede-lijdende God. Als God ons niet zou zien, niet zou omzien naar ons, wie zouden we dan nog zijn? Als Jezus Zacheüs niet zou zien, niet zou omzien naar hem, dan zou Zacheüs nog steeds de ‘slechterik’ zijn. Als de sociaal assistente Eddy niet zou zien, zou omzien naar hem, dan zou die jongen geen enkele mogelijkheid van een waardige toekomst hebben.

Vandaag worden wij, in navolging van Jezus, opgeroepen naar elkaar om te zien, vooral naar wie veroordeeld is als verloren. Leren kijken naar elkaar zoals God naar ons kijkt. Zo goed als God proberen te zijn. Zijn we tenslotte niet geschapen naar zijn beeld en gelijkenis? Amen.

Preek van de week

Inschrijving

Indien u iedere week een voorstel van preektekst van een dominicaan of een lekendominicaan wilt ontvangen, vragen wij u om uw inschrijving te bevestigen door te klikken op de link. Wij danken u bij voorbaat voor uw interesse in ons initiatief.

Onze preken

  • Paaszondag

    Paaszondag

    Pasen is hét hoogfeest van het christendom. Jezus van Nazareth is niet in de dood gebleven. Hij is opgewekt ten Read More
  • Paaswake

    Paaswake

    Deze avond is een avond waarop je staat voor een grote keuze. Op het moment dat we overgaan van dood Read More
  • Witte Donderdag

    Witte Donderdag

    De lezingen van vandaag plaatsen ons samenzijn in een continuïteit van bijzondere orde. Drie verhalen en vertrouwde gebaren ballen verleden Read More
  • 1
  • 2