Liefde kent geen grenzen (Lc 4,21-30; 1 Kor 12,31-13,13) 

Het verhaal van vorige week over het eerste publieke optreden van Jezus in de synagoge van Nazareth krijgt vandaag een flinke staart.

Nadat Hij woorden van Jesaja had voorgelezen over de komende Messias, voegde Jezus eraan toe: “Vandaag is het Schriftwoord dat u gehoord hebt, in vervulling gegaan”.  Hier en daar fronsten een paar wenkbrauwen maar in het algemeen vonden de aanwezigen dat Hij, voor een eerste optreden, het vrij goed had gedaan.

Maar Hem op z’n woord geloven, doen ze niet. Dat Jesaja’s profetie ooit in vervulling zal gaan - god-weet-wanneer - dat zal wel waar zijn zeker… Maar dat die hier en nu in vervulling gaat, bij hen vandaag, in de persoon van stadsgenoot Jezus de timmerman...  dat kan er echt niet in. Jezus zou beter niet zo hoog van de toren blazen.

 "Het Schriftwoord dat jij zojuist hebt gehoord,  is vandaag in vervulling gegaan" (Lukas, 4, 21)

Beschouwingen over woord en waarheid bij een verknipt evangelie.

Opletten geblazen vandaag. Hoe zou je reageren wanneer je een belangrijke mededeling publiek bekend wil maken en je merkt dat er zwaar is geknipt in jouw betoog, dat een groot gedeelte van de inhoud – misschien zelfs het belangrijkste -  is weggelaten ? Om onduidelijke redenen knipt de liturgie vandaag de evangelielezing plots af aan vers Lukas 4, 21 “ Het Schriftwoord dat jij zojuist hebt gehoord is vandaag in vervulling gegaan”. Voor het zeer essentiële vervolg ( Lk. 4, 21-30 ) moet je onvermijdelijk de volgende zondag terugkomen, je geheugen opfrissen en het bovendien stellen zonder de rest van het geheel ( van Lk. 4, 31 tot 4, 44 ).

Zo ontstaat een verminkt Jezusbeeld waarin één klemtoon, in climax, overheerst : wat de profeet Jesaja heeft aangekondigd, komt vandaag in mij – Jezus – tot vervulling. Een uiterst krachtige opdracht die Jezus hier, als een belofte, in handen neemt. 

Het eerste teken

Veel teksten uit de Bijbel verwijzen naar elkaar of bevatten gelijkaardige beelden. Hierdoor gaan teksten resoneren. “Op de derde dag” doet een belletje rinkelen. In Genesis lezen we dat God op de derde dag het water onder de hemel naar één plaats liet stromen, zodat er droog land verscheen en er overal op aarde jong groen ontkiemde. Pasen is ook de derde dag. Op de derde dag gebeuren in Kana belangrijke dingen: Jezus maakt er een begin met de tekenen. Johannes noemt de mirakels van Jezus tekenen. Zoals een wegwijzer wijst een teken naar iets of iemand voorbij het teken. De tekenen die Jezus doet verwijzen naar Hem, naar wie Hij is en wie Hij wil zijn voor wie in Hem gelooft. Laten we daarom het verhaal als teken beluisteren.

Dit is ongetwijfeld één van de best bekende passages uit de Bijbel. Jezus die water in wijn verandert. Hij mag dat nog doen. Johannes is de enige evangelist die het verhaal vertelt. Het staat vooraan in zijn evangelie. Een soort ouverture. Er zijn  drie scharniermomenten die het verhaal voor ons ontsluiten.

Het eerste is het woord waarmee het verhaal begint. "Op de derde dag". Dat is niet de dinsdag of de woensdag (naargelang je begint te rekenen vanaf de zondag of de maandag). De derde dag is de dag van de beslissing. Dat is een manier van spreken die wel bekend is en gangbaar in de joodse wereld. Op de derde dag komt de bevrijding, de opstanding, de ommekeer.

Het doopsel van Jezus in de Jordaan is een schitterend lichtmoment.
Het was zijn eerste publieke daad.
Elk van de vier evangelisten heeft er aandacht voor.
Bij dit doopsel is het zelfbewustzijn van Jezus gegroeid.
Hij kreeg inzicht in wie hij is en wat zijn opdracht wordt.

Johannes doopte in de Jordaanstreek.
Een enige rivier die Jordaan!
Het water van de Jordaan stroomt naar de diep gelegen Dode Zee..  naar de Zoutzee.
Men hoopte dat deze eens vol zoet water zou zijn. Dit zou aan die Zoutzee nieuw leven kunnen geven

Af en toe ontmoet ik koppels die tegen mij zeggen: “Ik hoop dat u niet beledigd bent, Pater, maar wij hebben gekozen onze kinderen niet te dopen. We willen dat ze later vrij zijn om dit voor zichzelf te beslissen”. Op zo'n uitspraak ben ik altijd verbaasd... En vaak antwoord ik met een lichte glimlach: “Ik ben blij dat u zo'n beslissing voor uw kind hebt genomen… maar… Hebben jullie hen de vrijheid gegeven om ter wereld te komen?  Ik neem ook aan dat jullie niet met hen spreken, zodat zij later hun taal kunnen kiezen.” En mijn laatste vraag, die ik op een licht sadistische manier stel, is altijd dezelfde: “Hoe gaan jullie hen kennis laten maken met het geloof, zodat ze er echt voor kunnen kiezen?” Deze vragen creëren meestal een kleine stilte in het gesprek! Kiezen om niet te kiezen… is eigenlijk niet kiezen!

Beste zusters en broeders,

Een beeld: Op wandel in het park geven mama en papa hun kinderen een zetje richting de speeltuin. Vol verlangen hebben ze zich al omgedraaid richting de cafetaria, waar een goeie trappist of een warme wafel op hen wacht. Dat is echter buiten de waard gerekend: achter hen horen ze al gejengel opstijgen omdat broer en zus elkaar in de haren zijn gevlogen. “Potverdekke, ’t is al van dat!” Een ander beeld: Een notoir agressieve voetbalspeler – dat kan dus geen speler van KV Mechelen zijn – betreedt het veld. Twee minuten later al wordt iemand van de andere ploeg op een brancard afgevoerd. “’t Is al van dat!” Een laatste beeld: De pater begint op een verdacht vriendelijke toon zijn preek. Aangekomen bij de tweede alinea van zijn tekst gaat het al over de verwarmingsketel van de kerk die toch eens dringend moet worden vervangen, de biechtstoelen die uit elkaar vallen; en tochten dat het hier doet, lieve mensen! Je ziet de gelovigen denken: “’t Is al van dat!”, en de ijverigsten tasten reeds naar enkele muntstukken.

We laten ons even meenemen met de oosterse kerken: daar  wordt het feest van de openbaring (driekoningen in de volksmond) met nog grotere allure gevierd dan het kerstfeest bij ons. Feest van openbaring klinkt ook heel anders dan “de geboorte van Jezus”. Het roept een diepere betekenis op.

We horen het verhaal bij Matteus. Een spannende intrige. Het is goed te weten dat Herodes eigenlijk een fopkoning is die zijn benoeming aan de Romeinen te danken heeft, waardoor hij ook systematisch hun zijde kiest. Bovendien staat hij bekend als zeer gewelddadig. Wie hem tegenwerkt wordt gewoon een kopje kleiner gemaakt.