Het is een traditie geworden het liturgisch jaar af te sluiten met het feest van Christus Koning. Een waardige afsluiter, zo lijkt het. Toch roept het feest dubbele gevoelens op. Velen onder ons herinneren zich de tijd dat het feest nog werd gevierd, en plein public, ondersteund door tal van christelijke organisaties. Met optochten, militaire escortes, vlaggen, tromgeroffel en trompetgeschal. De aanwezigheid van het christelijk geloof was een vast maatschappelijk gegeven. Het was niet alleen uitdrukking van geloof. Het was ook een publiek statement. Wellicht vooral dat laatste.

De genezing door Jezus van de blinde Bartimeüs, ook wel de bedelaar van Jericho genoemd, wordt op een knappe manier verteld. Je ziet het zo voor je ogen gebeuren. En je hoeft zeker geen bijbel-deskundige te zijn om dat kleurrijke verhaal van de evangelist Marcus te begrijpen. Immers, de blinde Bartimeüs kan elk van ons zijn. Laten we dat eens van nabij bekijken.

"Wie onder u groot wil worden, moet dienaar van u zijn, en wie onder u de eerste wil zijn, moet slaaf van allen wezen".

Beste zusters en broeders,

Ik heb goed nieuws en slecht nieuws. Het goede nieuws is dat we voor de liturgie vandaag de kortere versie van de lezingen hebben gebruikt.  En het slechte nieuws is dat mijn preek vandaag een lange versie zal zijn. Maak je geen zorgen! Ik zal je alleen de samenvatting vertellen. De lezingen van vandag spreken over dienstbaarheid.  De eerste twee lezingen van vandaag uit Jesaja en Hebreeen, herinneren ons eraan, dat de persoon die wij volgen, Jezus, niet zomaar "God" is, en totaal anders dan wij, maar integendeel, iemand ook zoals wij. Deze "God" kwam om met ons te wandelen en toonde ons hoe wij elkaar moeten behandelen. En Hij is het die ons vandaag onderwijst en ons vraagt dienaar van allen te zijn.

Jezus spreekt wel heel radicale woorden tot de man die bij hem komt. Er kan geen sprake van zijn deze aanbevelingen vandaag in praktijk te willen brengen. Alles achterlaten, bezittingen uitdelen, breken met de familie. Het betekent complete chaos; de instorting van het familiaal leven. Wie zorgt er voor brood op de plank. Wie brengt de kinderen naar school. Het elementaire sociaal weefsel van gezin en familie wordt totaal ondergraven. Realistisch kun je zoiets niet noemen.  

Beste zusters en broeders,

Onlangs reisde ik met de trein van Nederland naar België. Toen ik net geïnstalleerd was in de coupé begon een man aan de overkant van het gangpad wild gebaren naar me te maken en allerlei klanken uit te stoten. Hij kwam op me af, meende dat hij door luider te schreeuwen voor mij verstaanbaarder zou worden, probeerde iets te schrijven of te tekenen, merkte dat ook dat geen zoden aan de dijk zette, en overhandigde me uiteindelijk zijn telefoon. Was ik even opgelucht toen ik aan de andere kant van de lijn plots een Nederlandse stem hoorde: “Meneer? U spreekt Nederlands? Godzijdank! U heeft te maken met een van onze werknemers die zonet vanuit Bulgarije is aangekomen op Schiphol, en zal worden tewerkgesteld op een bouwwerf in Antwerpen. Hij spreekt enkel zijn eigen Bulgaarse dialect en lijkt de weg helemaal kwijt te zijn.” Ook ik moest naar Antwerpen, dus met vele gebaren en woorden die – hoop ik – geruststellend overkwamen maakte ik de man diets dat ik hem zou helpen op zijn bestemming te raken.

Kijkcijfers. Ziedaar een woord van onze tijd. Kijkcijfers zijn de grote schrik van alle presentatoren en makers van televisie en radio. Je kan nog zo goed zijn in je vak: als de kijkcijfers niet navenant zijn, word je onvermijdelijk naar de exit geduwd. Het gevaar van het blind najagen van kijkcijfers is echter dat de kwaliteit van de uitzendingen steeds middelmatiger wordt. Alsof de “nivellering naar beneden” de regel is geworden. Nochtans zijn kijkcijfers iets natuurlijks.

“Want het zal dan een tijd van nood zijn, zoals er eerder nog geen is geweest sinds er volken zijn. Velen van hen die slapen in het stof zullen ontwaken, sommigen om eeuwig te leven, anderen om de smaad van een eeuwige schande te ondervinden.” Na lezing van deze woorden daarnet heeft de lector besloten met “Woord van de Heer” en hebben de kerkgangers geantwoord met “Wij danken God”. Ooit zal iemand me eens moeten uitleggen hoe we God kunnen danken na zulke apocalyptische verzen. In het Evangelie doet Jezus er evenwel nog een schepje bovenop: “Maar na die verschrikkingen in die dagen zal de zon verduisteren en de maan zal geen licht meer geven; de sterren zullen van de hemel vallen en de hemelse heerscharen zullen in verwarring geraken.” En opnieuw heeft iedereen, nadat gezegd werd “Woord van de Heer”, geantwoord als één man en met animo “Wij danken God”.

De beker van Jezus drinken.

Twee broers, Jacobus en Johannes, de zonen van de donder, komen naar Jezus. Ze zijn zeer ambitieus en vragen om een plaats in het Koninkrijk dat Jezus aan het stichten is. We kunnen geneigd zijn om die ambitie te veroordelen. In christelijke kringen zou ambitie niet mogen bestaan, denken we vaak. Wat we nodig hebben is dienst, zeggen we. Maar is ambitie voor het Koninkrijk der Hemelen niet datgene waar het ons in onze tijd soms aan ontbreekt? Hebben we niet te snel genoegen genomen met een burgerlijk christendom?

Het verhaal uit het evangelie van vandaag staat gekend als dat van de Rijke jongeling. Dat het over meer gaat dan een rijke man die te gehecht is aan zijn bezittingen, blijkt uit de verwarring bij de leerlingen van Jezus, van wie gezegd wordt dat ze arme vissers waren.
Jezus raakt ook hen met dit verhaal. Geldt dat ook voor ons?

Toen ik de evangelietekst van deze zondag over echtbreuk las, dacht ik een andere tekst te nemen of op een andere zondag het woord te nemen, maar dat vond ik maar laf. Ik heb 40 jaar in de hulpverlening gestaan en ben met zoveel verschillende situaties geconfronteerd dat ik me verplicht voel om vanuit mijn ervaring eerlijk te spreken. Niet alleen ik, wij allen ondervinden hoeveel relaties van korte duur zijn alsof het maar een spel is. Maar in veel gevallen beseffen we ook hoeveel leed er dikwijls binnen die relatie wordt geleden vooraleer men besluit te scheiden. De kinderen zijn meestal de dupe maar in een aantal gevallen is scheiden een keuze voor het minste leed. Als hulpverlener heb je de neiging om het allemaal van de pragmatische kant te bekijken en met het koppel na te gaan wat hier en nu het meest haalbare is.

Het valt mij op dat gekibbel of getwist binnen een relatie, binnen een gezin, in een kloostergemeenschap, of b.v. in een sportclub, meestal niet begint met zware meningsverschillen over grote filosofische thema’s. Die laatste komen er soms na de nodige hoeveelheid alcohol. Neen, dagelijkse geschillen gaan over kleinigheden, over praktische dingen waar we ons bij elkaar aan ergeren. Als we niet oppassen, worden die pietluttigheden een voortdurende bron van ergernis en maken ze voor iedereen het leven zuur.

Zomerlezingen : identiteit 

Onder deze titel gingen deze zomer twee voordrachten door georganiseerd door de Dominicanen.  Bedoeling was na te denken over een thema dat ons allen op de een of andere manier raakt. 

De laatste decennia is veelkleurigheid een opvallende kentrek van onze samenleving geworden. Ook de diversiteit van religies en levensbeschouwingen behoort tot onze dagelijkse leefwereld. Sommigen verheugen zich in deze verscheidenheid. Ze vinden het een verrijking in vergelijking met de éne, zaligmakende waarheid die vroeger het hele leven bepaalde. De vreemde kleur of taal van de ander brengt leven in de brouwerij, nodigt uit om contact te zoeken. Anderen vinden dit niet zo comfortabel. Ze voelen zich gestoord in hun vertrouwde doen en laten. De ander houdt er eigen gewoonten op na, vindt andere zaken vanzelfsprekend die ons nerveus kunnen maken.